Engelbert
Engelbert is een dijkdorp, in de vroege middeleeuwen ontstaan op een rug door het moerassige en beboste veengebied in het lage gedeelte van het Gorecht. Tijdens de ontginning ontstond op de rug een dorpenreeks vanaf Wolfsbarge in het zuiden tot Engelbert, Middelbert en Noorddijk in het noorden. In de middeleeuwen komt het dorp in bronnen voor als Egnebert. Egne is een naam en bert betekent buurt. Engelbert had dikwijls met overstromingen te kampen. Voor de waterafvoer moesten steeds andere en betere oplossingen worden gevonden. Uiteindelijk is het land ingepolderd en met molens bemalen, vanaf 1910 met een stoomgemaal.
In de 13de of 14e eeuw heeft Engelbert een kerk gekregen. De oudste gedeelten van de vaak veranderde langgerekte zaalkerk met driezijdig gesloten koor zullen uit deze tijd stammen. Een cartouche meldt dat de kerk in 1779 is hersteld, een ander jaartal, 1904, wijst waarschijnlijk op de bepleistering. Bij de jongste restauratie zijn brokstukken van een gotisch sacramentshuis opnieuw in de muur van het koor aangebracht.
De meeste oudere bebouwing is te vinden aan de Engelberterweg. Deze levert zeer gevarieerde beelden op met bescheiden boerderijen, 19de-eeuwse dwarsgeplaatste woninkjes en kleine burgerhuizen uit de tussenoorlogse jaren. Enkele expressieve panden van omstreeks 1930 springen eruit, zoals het café bij de driesprong met de Woldjerspoorweg, het pand bij de ingang tot het natuurbad en een grote villa naast het talud van het voormalige spoor.
In 1925-’26 werd de Woldjerspoorweg aangelegd die Groningen via een hele reeks dorpen ging verbinden met Delfzijl. Engelbert toont twee herinneringen aan deze in 1941 opgeheven lijn. Een zandwinput, nu natuurbad met camping, en het station. Het levendig gelede station is in 1926 gebouwd en kreeg aan de spoorzijde de dorpsnaam in grote art deco-letters. Aan de andere kant van het Woldjerspoor is naast het talud in de diepte recent een fors multifunctioneel centrum verrezen.
Colofon
Bron: Noordboek
