Mammemastate
Tegenover de kerk van Jellum en achter de tennisvelden van Eetcafé Jonker Sikke heeft Mammemastate gelegen. Het ietwat opgehoogde weiland herbergt nog de ruïnes van deze statige stins van ondermeer Jonker Sicke van Dekema en na hem vele grietmannen van Baarderadiel.
De state lag aan de rand van de Hegedyk, een voormalige zeedijk van de Middelsee. Mammemastate dateert van rond de 14e eeuw en is in 1856 afgebroken, zoals vele states, zoals ook in Bears en Weidum.
Doekes Wijgers Hellema bezocht in 1844 Mammemastate op theevisite bij de Heer van Wageningen, de laatste bewoner van Mammemastate. Hij spreekt van ‘Een aanzienlijke state, voor eenige jaren, naar de hedendaagse bouworde vertimmerd en vernieuwd, het is met een wijde gragt en singel met zwaar geboomte voorzien omringd, tuinen en hoven alles groot en prachtig’.
In 1983 is de oude waterput van de state tijdelijk blootgelegd, mede waardoor de contouren van Mammema grotendeels zijn te duiden. Ook aan de hand van tekeningen en kaarten, zoals van Pieter Schotanus. Een deel van de singel en de slotvaart omzomen nog het terrein waar Mammemastate heeft gestaan. Recentelijk zijn pogingen gedaan de oude waterput weer open te leggen, helaas is de put, waarschijnlijk door agrarische werkzaamheden, vernield. Wellicht dat in de komende jaren, weer pogingen worden ondernomen om een archeologische studie te starten naar de ruïnes van Mammemastate.
