Oostum
Oostum is een klein wierdedorp, in de middeleeuwen ontstaan ten westen van het Reitdiep, dat als Hunze in de middeleeuwen wel oostelijker stroomde. In de 11e eeuw komt het in bronnen voor als Asthe(m), de oostelijk gelegen woonplaats. De radiale wierde, nog maar net in de landschapsstructuur te herkennen, is tussen 1905 en 1913 grotendeels scherp afgegraven en lijkt daardoor zeer hoog.
De in het midden van de 13e eeuw gebouwde kerk was oorspronkelijk drie traveeën diep, maar in de 14e eeuw is het westelijke vak vervangen door een halve travee. Toen is de toren in de breedte voor de kerk gezet. Deze ontving waarschijnlijk in de 16e eeuw zijn kenmerkende dwarse zadeldak. Het kerkdak is deels nog gedekt met holle onder- en bolle bovenpannen, zogenoemde nonnen en monniken. In het muurwerk hebben door nissen gefankeerde rondboogvensters gezeten, wat in het noordelijk muurwerk nog het best te zien is. Inwendig heeft op de begane grond van de brede toren een naar het schip geopende kapel gezeten.
Schuin tegenover de kerk ligt de kop-halsrompboerderij Reighes-stede die in 1805 is gebouwd, het voorhuis met gebruikmaking van oude moppen, en in 1827 nog uitgebreid. In de voorgevel is een schouwfries in maniëristische vormen uit 1561 ingemetseld. Onmiddellijk ten zuiden van de kerk staan twee bescheiden huizen en even verder de witgepleisterde, in vernieuwingsstijl omstreeks 1905 gebouwde woning Klein Ringhesstede.
Ten zuiden van Oostum, op de driesprong van de Wierumerschouwsterweg en de Oostumerweg (nummer 35), staat het huis De Dageraad. Het heeft de vorm van de boeg van een schip en is in 1890 in opdracht van reder B.H. Krans uit Veendam, naar ontwerp van de Veendamse architect G.T. Bos gebouwd. Het huis is opgebouwd van oude moppen en in de scherpe voorgevel, de boeg, is het wapen van Veendam-Wildervank geplaatst en staat een rond venster met een stralende zon.
Colofon
Bron: Noordboek
