Pieterburen
Nadat omstreeks 1300 in het noorden een dijk was aangelegd, later de Oude Dijk genoemd, konden zich hier pioniers vestigen en ontstond het streekdorp Pieterburen. De bewoners van het dorp komen in 1371 in bronnen voor als: ‘Parochiani Sancti Petri in nova terra’, parochianen van Sint-Petrus in het nieuwe land. Er moet vóór de huidige 15de-eeuwse kerk al een voorgangster hebben gestaan. Het leven achter de kwetsbare dijk was onzeker; toch was de vruchtbare grond een basis voor welvaart, vooral voor de grootgrondbezitters.
Een van deze geslachten stichtte het Huis ten Dijke, ook wel Dijksterhuis, dat in 1409 voor het eerst in bronnen voorkomt. De borg is in 1903 gesloopt. De omgrachte borgstee bestaat nog en sporen van de bewoners, zoals de Alberda’s, zijn in de kerk te vinden. Van het pand Hoofdstraat 51 wordt wel gezegd dat het een jachthuis van de familie Alberda van Dijksterhuis was.
De Petruskerk is omstreeks 1425 gebouwd in gotische stijl. De toren verrees in 1805 in opdracht van Goosen Geurt van Alberda. In het koor van de kerk zijn funeraria van deze familie te vinden, ze hadden er een herenbank en de preekstoel is ook door hen geschonken. Voor de kerk stond ooit de weem. Het gebied is ingericht tot romantische botanische tuin: Domies Toen.
In het centrum van de boeiende Hoofdstraat is de bebouwing tamelijk deftig, meer naar het westen staan veel arbeidershuizen. Helemaal aan de andere kant van het lange streekdorp staat de korenmolen met stelling De Vier Winden die in 1846 verrees ter vervanging van een door brand verwoest exemplaar. Ertegenover staan een vroeg 18de-eeuws huis en een schuur van een voormalige bierbrouwerij. Bovendien is daar de gereformeerde kerk (1873) met pastorie te vinden.
Met de zeehondencrèche, het wadloopcentrum, het begin- of eindpunt van het Pieterpad en andere activiteiten is Pieterburen landelijk bekend geworden.
Colofon
Bron: Noordboek
