Ranum
Ranum is oorspronkelijk een wierdedorp dat ten noordoosten van de Hunze in de middeleeuwen is ontstaan. Het komt in 11de-eeuwse bronnen voor als Renon of Renum, afgeleid van Rene, waterloop. Noordelijk loopt het Oude Temmaar om de wierde. Ranum lijkt nu alleen maar een groep uit elkaar staande boerderijen ten noorden van Winsum aan de driesprong van de N361 richting de Marnedorpen en de N363 richting de dorpen van Eemsmond. De grotendeels afgegraven wierde is in het landschap wel te herkennen en op het restant ligt nog steeds het kerkhof. Het kleine dorp heeft namelijk wel een kerk gehad. Deze is in 1815 afgebroken, waarna de kerkelijke gemeente is samengevoegd met die van Bellingeweer. Vanaf 1683 had de predikant van Bellingeweer de zielzorg van Ranum al op zich genomen. Merkwaardig, omdat tussen Ranum en Bellingeweer de dorpen Obergum en Winsum nog lagen. Bovendien is de kerk van Bellingeweer in 1824 gesloopt. De kerkloze gemeenten werden toen met die van Obergum gecombineerd.
Het over een erfpad van de naastliggende boerderij te bereiken kerkhof heeft een ijzeren toegangshek tussen natuurstenen penanten. Er staan enkele grafmonumenten, maar de meeste zijn liggende zerken. De oudste dateert van 1663 en de jongste begraving heeft in 2001 plaatsgevonden. Fraaie barokke (wapen)zerken trekken de aandacht; enkele nog weer oudere hebben ongetwijfeld oorspronkelijk in de kerk gelegen.
De boerderij bij het kerkhof is een kop-halsromp, bestaand uit een L-vormig voorhuis uit de jaren dertig met enig expressief metselwerk en een oudere schuur. Aan het wegje Ranum ligt een kop-hals-rompboerderij die mogelijk nog uit het begin van de 19de eeuw dateert; schilderachtig, maar wel in verval. Aan de andere kant van de driesprong van wegen staat een grote kop-hals-rompboerderij met dubbele schuur uit de 19de eeuw en een blokvormig, gepleisterd voorhuis van omstreeks 1890.
Colofon
Bron: Noordboek
