Walma state
naambord van Walma state gemaakt door Feike van der Velde (©: Atse bruin)
het bruggetje van Walma state naar het voetpad (©: archief Feike Boschma)
na de verbouwing 1877 (©: Atse Bruin)
bouwtekening 1906 (©: Atse Bruin)
gedenksteen 1906 (©: Atse Bruin)
de dakkapel en de ramen zijn vernieuwd (©: Atse Bruin)
vanaf 1912 wonen er Boschma's op de boerderij (©: archief Feike Boschma)
op een bankje voor de boerderij (©: archief Feike Boschma)
Feike Boschma en Leentje Abma wonen op de boerderij (©: Atse Bruin)
naambordje Feike Boschma (©: Atse Bruin)
verbouwing 2012 (©: Atse Bruin)
verbouwing 2012 (©: Atse Bruin)
sloop van de schuur (©: Atse Bruin)
het onderkomen van de boerenknecht (©: Atse Bruin)
slaapplaats boerenknecht (©: Atse Bruin)
slaapplek boerenknecht (©: Atse Bruin)
De afgebroken boerderij (©: Atse Bruin)
de nieuwe boerderij (©: Atse Bruin)
nieuw naambordje door Feike van der Velde (©: Atse Bruin)
Walma state bestaat al zolang, dat niemand meer weet hoelang. Het stond er al voordat de oude Middelzeedijk werd aangelegd.. De naam zegt het al “Walma state” een state gebouwd op de wal (oever) van de (Middel)zee.
De boerderij ligt in het deltagebied van de Ald Rien, net als het naastgelegen buurschap Suderburen. De noordelijke aftakking van de Ald Rien naar de Middelzee wordt later gekanaliseerd. Dit is de Folsgaasteropvaart. Een kreek die hierop uit komt, is de oude opvaart naar de boerderij. Bij de aanleg van de oude Middelzeedijk wordt gebruik gemaakt van de terpen die er al zijn. Walma State is één van de boerderijen op deze dijk.
Walma state is vanouds een adellijke state. De state heeft visrechten en recht op zwanenjacht. Op oude kaarten staat naast de boerderij nog een wier. In 1511 wordt er nog een stinsgracht genoemd.
Uit het Register van aanbreng van 1511 blijkt dat Epa Ighaz “eijgen geërffd” eigenaar is en Albert Hoytes pachtboer op de grootste boerderij onder Folsgara. De boerderij omvat dan LXXX (80) ponden land, waarvan “36 ponden Hooijland, 31 ponden Grasland en 7 ponden Reijdland”. Het land ten zuiden van de boerderij wordt het “lege meden” genoemd, waaraan het rijeedmeer (rietmeer) ligt. Het rijeedland (rietland) ligt tegen de “die grote Rien”. Verder is er nog “6 ponden saedlant leggende, om ende om op ende an Epas vors. stins graft”. Deze stinsgracht omsloot de stinswier en lag tegen het “saedland” aan.
Een andere naam die wordt gebruikt voor stinswier is ‘wijer’. Deze naam komen we tegen in het Register van aanbreng bij de buurman van Epa Ighaz op Suderburen. Lolla Taekaz is hier pachtboer en “dije halve huijssteed mijt die halve wijer hoert Epa voer XIV st “. Epa Ighaz is dus eigenaar van de stins op Walma state en bezit de helft van de wijer (wier) op Suderburen.
Walma state ligt niet aan een doorgaande route. De oude Middelzeedijk is eind 12e eeuw grotendeels weggeslagen door een stormvloed, waarschijnlijk in 1170. Het voetpad van Folsgare naar Oosthem is de enige landverbinding. Het pad is ongeschikt voor het vervoer van goederen. Het is te smal en voor een groot deel van het jaar onbegaanbaar. Vervoer over water is de belangrijkste verbinding tot in 1914 de Easthimmerwei wordt aangelegd. Nadat de beweegbare brug in Oosthem in 1953 wordt vervangen door een vaste brug, is het voorgoed voorbij met het goederenvervoer over water.
Zie voor meer informatie:
Walma state, NL
Walma state, FR
Atse Bruin
