Zuurdijk
Zuurdijk is een wierde- en dijkdorp dat in de 12e eeuw is ontstaan aan een dijkje van het Marnegebied dat diende als bescherming voor het getijdenwater van de Hunze. In de 13e eeuw werd dit dijkje opgenomen in het 13de-eeuwse dijkcomplex van de Oude Dijk. Het dorp komt in de bronnen voor het eerst in 1287 voor als ‘Sutherdike in de Marne’. De dijk begaf het tijdens een stormvloed. Dankzij de aanleg van de Middeldijk in 1718 was het dorp goed beveiligd tegen overstromingen. In 1718, 1772 en 1819 zijn ten zuiden van Zuurdijk grote stukken land in het stroomgebied van de Hunze ingepolderd.
De kerk heeft de stormvloeden doorstaan dankzij haar hoge positie op een wierde. De rechtgesloten zaalkerk dateert uit de eerste helft van de 13e eeuw, maar de middeleeuwse oorsprong is er nauwelijks van af te lezen, omdat het schip in 1879 geheel is bepleisterd. Voorts waren in 1849 grote spitsboogvensters aangebracht, was de kerk in 1798 aan de westzijde iets ingekort en de ongelede toren ervoor opgetrokken. De kerk ligt met een grote reeks gebeeldhouwde graven schilderachtig op de kerkhofwierde.
De achtkante koren- en pelmolen met stelling, De Zwaluw, heeft een bakstenen onderbouw en een houten opbouw. Hij is gebouwd in 1858 nadat een voorganger in 1831 door brand was verwoest. In de ingetogen bebouwing van de Hoofdweg valt het voormalige café Billeke de Beer op, een kloek gebouw van één bouwlaag met verhoogd middendeel dat in het laatste kwart van de 19de eeuw zal zijn gebouwd en daarna nog diverse malen is verbouwd. De woningen uit het einde van de 19de eeuw zijn overwegend dwarsgeplaatst, de jongere exemplaren uit de jaren dertig hebben meestal een topgevel naar de Hoofdstraat gericht. Het dorp wordt omringd door een aantal interessante boerderijen en ten oosten liggen aan de hoofdweg twee schilderachtige buurschappen van arbeiderswoningen: 1ste en 2de Nijhoezen.
Colofon
Bron: Noordboek
