Naast de kerk in Folsgare staat een boerderij die de “pastorieboerderij “ wordt genoemd. Tijdens de kerstening van Fryslân, zo rond het jaar 750, werden er steeds meer kerken gesticht. Bij de stichting van de kerk hoorde een pastoriehoeve / boerderij. Dit was reeds in 819 bepaald in een handvest van Lodewijk de Vrome. Hij bepaalde dat bij elke te bouwen kerk een hoeve in vol bedrijf moest zijn gelegen, ten behoeve van het onderhoud van de pastoor. Het onderhoud van het pastoriegebouw in het algemeen, evenals van de kerk en toren, werd uit de kerkgoederen (patroo

De pastorij op hûsnr. 26 hearde by de tsjerklik herfoarme gemeente Goaiïngaryp-Broek. De earste stien fan de nije pastorij is lein yn 1865 troch predikant Petrus Holkema. Dit stiet op it tablo neist de foardoar mei de nammen fan de tsjerkfâlden derby. It oarspronkelike âlde gebou hie in puntdak. Yn 1932 gong de lêste predikant út Goaiïngaryp-Broek nei Oppenhuzen en waard de wenning ferhierd oan it gesin fan de weduwe De Vries.

Der wenne ek Rinse Visser as kostgonger by yn. Yn lettere jierren wennen

Restaurant en B&B de Klokkenstoel sitte op hûsnr. 3 yn ien fan de âldste en heechste buorkerijen út ‘e omjouwing. It pân is mear as hûndert jier âld en hearde ta de lânadel. Ein 19e ieuw wie it fan jonkhear Van Sminia, dy’t yn 1896 stoarn is. Syn dochter, dy’t troud wie mei immen út de adelike famylje Van Limburg Stirum hat dizze sate en landen yn 1910 ferkocht. Yn dy tiid is de buorkerij mei it foarhûs en it lân yn aparte dielen ferkocht.

De famylje Agricola wenne yn de buorker

Geboren te Amsterdam 5 mei 1916 – overleden te Auschwitz 19 november 1942

Betty is geboren in een Joods gezin. Vader was vermoedelijk een diamantslijper. Ze had drie broers. Betty was een vriendelijk meisje, dat van pianospelen hield. Betty was 23 jaar toen ze Wouter Glashouwer uit Woudsend leerde kennen. Wouter was in 1939 opgeroepen voor militaire dienst en gedetacheerd bij een regiment Huzaren in Amsterdam.

Wouter en Betty trouwden op 11 februari 1942 te Amsterdam. Ze gingen, met haar piano, inwonen bij de familie Glashouwer hier op de hoek. Het huis sta

Timmerman Johannes Paulus Spiering út Folsgeare bout om 1842 hinne in dûbele wenning nêst de winkel fan Sjerp Piersma (Tsjaerddyk 36). De wenningen binne net like grut, wenning a) is in starterswenning en wenning b) in iengesinswenning. De bleek, it stalt, de reinwetterbak, it sekreet en de jiskebak efter de wenningen binne foar  mienskiplik gebrûk.

As de bou yn 1842 klear is, melde Murk Lykles Postma, boere-arbeider, en Stijntje ten Kate harren foar de iengesinswenning.  Op 12 maaie 1862 ferhúzje se nei Easthim.

De horeca 

In de vorige eeuw was de horeca niet alleen op de toerist gericht maar ook op de dorpsbewoners. Je kon er biljarten en er werden vergaderingen gehouden. Het waren dan ook deels dorpscafés. 

Toen de brug in 1865 richting Balk werd aangelegd, kwamen er passanten door het dorp. Twee nieuwe logementen werden geopend om hen te gerieven: De Watersport en het Lange Huis. 

Het tweede logement stond aan De Dyk, waarvan de naam een verwijzing is naar de oprichter Siebren Annes de Lange. In 1874 werd Hooite Kraan de nieuwe eigenaar en blijft het logement to

It pittoreske húske op húsnr. 17 stie oant de ruilferkaveling fan 1970 oan ’e râne fan de âlde doarpskearn. Hindrik Douwes de Groot (sjoch foto) wenne dêr. Hy hie in komelkerij mei 6 kij op stâl. De molke waard alle dagen yn de molkpream nei de suvelfabryk yn Eagmaryp brocht. Simmerdeis helle Hindrik it gers fan it pôltsje lân, efter syn hûs oan de oare kant fan de Lykfeart. Hea foar de winter waard helle fan in hierd stikje lân op de Lytse Griene (lyts eilân yn ’e Snitsermar) en opslei

Op hûsnr. 13 wennen Jan en Gepke van der Schouw, neidat hja earst in skoftke op it skûtsje wenne hiene. Jan wie skûtsjeskipper en siet yn `e dong- en turfhannel. (foto: Akke, mem fan Jan).

De fruchtbere kowedong waard earder út Fryslân oer de Iselmar nei de bollefjilden yn Noard-Hollân brocht. Fan oarsprong wie húsnr. 13 in pleats mei in bûthús, in skuorre en in telle. It neistlizzende hûs (no hûsnr. 11) wie de wenning fan de pleats. Letter i

Oan de oare kant fan It Hôf, op hûsnr. 28, hienen Jacob (sjoch foto) en syn frou Anna Hooijsma in winkel, mei oan de rjochterkant de wenromte. Hjir die it doarp de deistige boadskippen (kofje, tee, moal, sûker, bûter, sjerp, earte en beane, snobbersguod). Der waard fan alles ferkocht en der wie eins gjin nee te keap. Oan de muorre hong de brievebus fan it doarp.

Jacob gong moarns fia in fêste rûte by de pleatsen en huzen del om de boadskippeboekjes op te heljen. Earst nei de iene kant fan it doarp, dan wer nei hûs om ko

Op dit plak binne yn 1933 Albert en syn frou Foukje Brink in bakkerij anneks winkel begûn. Op hûsnr. 11 stiet ûnderwyls in oare wenning . “Altyd dy hearlike rook, benammen as der sûkerbôle bakt waard", kaam de buorfrou har yn ’t sin. Troch de wike waarden de bestellingen foar bûtenút thûs besoarge troch soan Hyltje. De bewenners yn it doarp moasten de bôle sels helje, mar krigen dan in stik koarstekoeke as beleanning mei. Dat wie in soarte fan krûdkoeke dêr ’t de bakker de kanten f

Hjir sjochst wat oars as op de foto (hûsnrs 7 - 9).  Op dit plak stienen nammentlik oant 1966 ta trije húskes ûnder ien kap. De saneamde diakonyhuzen. Tabehearrend oan de tsjerke. Lofts wenne Jan Boelens mei syn gesin. Hy wie boerefeint en troud mei Geartsje. Yn ‘e midden wennen Hindrik en Anna Bakker mei harren gesin. Hindrik hannele yn fodden, âld izer, bargen en kninen en wie ek skiepskearder. Syn frou Anna wie poppefangster en hat in hiel soad lytse bern ut it doarp op’e wrâld holpen.

Rjochts wenne Sybe de Gro

It skoalhûs (hûsnr.12) en de skoalle (hûsnr. 14) stienen eartiids ûnder ien dak, mar no binne it twa aparte gebouwen. De skoalle, it Slûske, is yntusken it tredde skoalgebou yn de skiednis fan Goaiïngaryp. It is nei alle gedachten ek it lêste yn dizze funksje.Troch it werom rinnen fan it learlingenoantal is it gebou spitigernôch sletten. In lot dat in soad skoallen yn Fryslân treft.

It hjoeddeiske gebou stiet sawat op itselde plak as de foarige twa ôfbrutsen skoallen. Der hat h

Yn in agraryske omjouwing wie altyd wol wat te reparearen of te bouwen. Wat kapot wie waard net fuortgoaid of ôfbrutsen, mar makke. Sa gong dat mar as de beurs it taliet dan makken de bewenners gebrûk fan Timmerbedriuw Riemersma. Op hûsnr. 16 stiet noch altyd de wenning. It wurkplak en de winkel wienen dêr achter oant it bedriuw yn 1980 opdûkt waard. Pake Sjoerd is it bedriuw begûn en syn soannen Ids en Lieuwe hawwe it stokje yn 1937 oernommen. Sy hienen ek noch in tal feinten yn tsjinst. Begjin 70-er jierren ûntdutsen de e

De hjoeddeiske tsjerke is fan 1770 en stiet op it stee fan in eardere Romaanske tsjerke. Net dat dizze âlde tsjerke no sa boufallich wie, neffens in tekening út 1723 (J. Stellingwerf), mar miskien moast it klokhûs wol fernijd wurde. Dit stie op in stiennen ferhevenheid tsjin de tsjerke oan. Hjoeddedei stiet it klokhûs los fan ‘e tsjerke. De tsjerke en klokhûs binne no eigendom fan de Stichting Âlde Fryske Tsjerken. Ienkear yn ‘e fjouwer wike is der hjoeddedei yn dizze tsjerke in tsjinst fan de Protestantse Gemeente fan Terkaple.

Eartiids,

De pont oer de Lykfeart fart nei de jachthaven en de nije Slachtedyk. De haven wie eartiids lân en hearde by de buorkerij, no De Klokkenstoel. Letter wie it lân fan Siebe van der Leij (direkteur fan de Boerenleenbank te Akmaryp) Der waard in pream brûkt om nei de oare kant te kommen.

Yn 1963 is it lân útbaggere en no is it in haven foar moter- en syljachten. De pont dy’t hjir no fart, waard oant 1995 ta noch yn Heech brûkt, mar is troch feroaringen dêr út ‘e feart nommen en nei Goaiïngaryp sleept en opknapt. De pont fart

By it slúske fan Goaiïngaryp wachtet in prachtich panorama: de Goaiïngarypster Puollen en fierderop de Lytse en de Greate Griene (it lytse en grutte griene lân. En dêrachter leit de Snitsermar.

It wetterlân is ûntstien yn de midsiuwen, foar in part as gefolch fan de ûntginning fan it fean, in proses dat iuwen duorre hat. Yn in part fan Goaiïngarypster Puollen waard sâlte turf wûn. Dit part fan it wetterlân, hjit dan ek de Sâltpoel (op nei Terherne). De stripen tusken de feangatten waarden troch wetter en wyn fuo

Yn 1870 is der in tekoart oan bougrûn yn Folsgeare. Timmerman Pieter Willems Twijnstra tsjinnet dêrom in fersyk yn by de tsjerkfâden om njonken de Tempel, yn it hôf fan’e pastorypleats, in hûs bouwe te meien.

It fersyk wurdt tastien mei in erfpacht fan fjirtich sinten yn it jier. It hûs kriget, lyk as de Tempel, rjocht fan paad lâns de eastkant fan’e nije smidderij nei it stalt oan’e Tjaardfeart.  

Yn 1871 is it hûs njonken de Tempel klear (kadaster nr. 632). Gerrit Willems Twijnstra, broer fan timmerman Twi