Tinallinge
Tinallinge is een wierdedorp dat al enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling is ontstaan. De wierde heeft een rechthoekige structuur en ook de erven volgen een blokverkaveling. De grotendeels onbebouwd gebleven wierde is deels afgegraven; de ossenweg is nog te beleven. Naar het zuidwesten loopt het Tinallingermaar, dat tot het eind van de 19de eeuw een belangrijk vaarwater zou zijn geweest. Aan de noordwestzijde van de wierde heeft de borg Ter Weer gestaan, die in de 17e eeuw in bezit is geweest van de families Tjarda van Starkenborgh en Gruys en die kort na 1719 is afgebroken. Op deze plek staat boerderij Ter Weer uit 1871 met een tweekapsschuur en een dwars, onderkelderd voorhuis.
De Onze Lieve Vrouwenkerk is in de 13e eeuw tot stand gekomen in een ingetogen romanogotiek. De losstaande klokkentoren is in 1728 afgebroken; er kwam toen een houten geveltorentje met ingesnoerde spits voor in de plaats.
In 1903 is het gebouw gepleisterd, maar deze allesverhullende laag is, op de westgevel na, bij de recente restauratie verwijderd. Zo kan weer van het schema van (intussen wel vergrote) vensters en nissen met siermetselwerk worden genoten. De tevoorschijn gekomen muurschilderingen tonen de gekruisigde, enkele heiligen en opmerkelijk zeldzaam sjabloonwerk van waaiervormige plantenmotieven.
Tegenover de kerk staat een gebouw dat oogt als een kleine, eenvoudige zaalkerk met grote rondboogvensters. De schouderstukken vertellen dat het gebouwd is in 1869 en een grote steen boven de ingang geeft aan dat het een bouwwerk is van de Nederlands Hervormde Gemeente.
Op de wierde staan aan schilderachtige straatjes voornamelijk burger- en arbeiderswoningen. Op de hoek met de Roordaweg ligt een Oldambtster boerderij. Aan de weg staan verder aardige landarbeiderswoningen en daarachter, bij de ossenweg, vinden we nog een klassieke kop-hals-rompboerderij uit het midden van de 19de eeuw. Vlak ten zuiden van de dorpskom en aan de Vennenweg en de Abbeweersterweg liggen ook boerderijen van dit type.
Colofon
Bron: Noordboek
